To absolutnie kultowa pozycja do przeczytania wśród studentów medycyny pragnących zgłębić temat mechanizmów, które rządzą przebiegiem czynności życiowych organizmu ludzkiego. Fizjologia Konturka niezmiennie utrzymuje się na liście książek cieszących się olbrzymią popularnością wśród uczących się oraz lekarzy. W 2019 roku ukazało się już trzecie wydanie pod tym tytułem. W tym samym roku odszedł inicjator i redaktor tej wspaniałej publikacji, Stanisław Jan Konturek. Można być jednak pewnym, że wspaniała spuścizna, którą po sobie pozostawił, będzie towarzyszyć kolejnym pokoleniom studentów medycyny na ich drodze do poznawania tajników natury człowieka.

Życiorys i kariera twórcy opracowania – fizjologia Konturka

Profesor urodził się jeszcze przed wojną, w 1931 roku, w Zakliczynie. Po ukończeniu gimnazjum w Tarnowie zapisał się na wydział lekarski Akademii Medycznej w Krakowie, gdzie uzyskał dyplom lekarski w 1955 roku. W ciągu niecałych dziesięciu kolejnych lat przyszedł czas na doktorat, a następnie habilitację. Miejscem jego pracy została Katedra Fizjologii Akademii Medycznej w Krakowie. Wybitny lekarz szybko wspinał się po kolejnych szczeblach kariery. W 1973 roku udało mu się uzyskać tytuł docenta. Znaczącym awansem było powołanie na stanowisko dyrektora Instytutu. Skokiem w karierze było również uzyskanie tytułu profesora nauk medycznych, najpierw nadzwyczajnego, potem wreszcie zwyczajnego, co osiągnął w 1979 roku. Wiązało się to z przekształceniem Instytutu na Katedrę Fizjologii. Autor książki o fizjologii objął ostatecznie stanowisko kierownika Katedry, które pełnił z ogromną pasją i zaangażowaniem do roku 2001.

Do historii medycyny Stanisław Jan Konturek przeszedł jako wspaniały polski fizjolog oraz specjalista w dziedzinie gastroenterologii. Szacunek, jakim cieszył się wśród innych lekarzy i uczonych Uniwersytetu Jagiellońskiego sprawiły, że w 1993 roku został wybrany dziekanem Wydziału Lekarskiego. Sprawowanie tego urzędu przyniosło mu jeszcze większe zaufanie kolegów z uczelni. W 1996 roku dostąpił zaszczytu piastowania funkcji prorektora Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego nadzór nad Collegium Medicum trwał trzy lata. Międzyczasie twórca podręcznika o fizjologii został wybrany na członka rzeczywistego Polskiej Akademii Nauk. Wszedł również do grona członków Polskiej Akademii Umiejętności.

Fizjologia Konturka – dzieło wybitnego profesora

Konturek w swoich badaniach koncentrował się przede wszystkim na obszarze fizjologii i patologii układu pokarmowego. Szczególnie wiele uwagi poświęcał zagadnieniu zapalenia żołądka i chorobom wrzodowym. Stał się również specjalistą w kwestiach zakażenia Helicobacter pylori. Spod jego ręki wyszła niebagatelna ilość ponad 1300 publikacji. Pisał nie tylko prace naukowe i poglądowe, ale również tworzył podręczniki akademickie. Jednym z nich jest właśnie słynna fizjologia Konturka przeznaczona dla studentów medycyny. Pięciotomowe wydawnictwo „Fizjologia Człowieka” objęło tematy, takie jak krew i mięśniem, układ krążenia, oddychanie, czynności nerek, równowaga kwasowo-zasadowa, układ krążenia, neurofizjologia, płyny ustrojowe, układ trawienny i wydzielanie wewnętrzne czy neurofizjologię.

W tworzeniu treści do słynnego podręcznika wzięło udział wielu polskich lekarzy z Katedr Fizjologii, jak również wybitni przedstawiciele dziedzin pokrewnych fizjologii. To właśnie profesor Stanisław Jan Konturek zainicjował to wielkie przedsięwzięcie, zapraszając do współpracy najlepszych ekspertów w swojej dziedzinie, znanych nie tylko w Polsce, ale i cieszących się międzynarodowym uznaniem środowisk medycznych. Sam uczony był obecny przy dwóch pierwszych wydaniach publikacji. Trzecie powstało w roku jego śmierci, upamiętniając zmarłego profesora i jednocześnie stanowiąc symbol kontynuacji jego dzieła. Książka nie bez powodu jest nazywana od jego nazwiska. Przypomina nam działalność tego wybitnego lekarza, eksperta w swojej dziedzinie i niezłomnego propagatora wiedzy.