Prace w zbiornikach wymagają pisemnego zezwolenia, stałego nadzoru i asekuracji drugiej osoby oraz zapewnienia możliwości natychmiastowego udzielenia pierwszej pomocy. Pracownik zatrudniony w zbiornikach powinien stosować przydzielone mu ochrony indywidualne. Taksie same ochrony powinien mieć pracownik asekurujący. Pomiędzy tymi pracownikami musi być utrzymywana stała łączność. Jeśli pracownik będzie schodził na dno zbiornika po klamrach lub po drabinie, a wysokość od włazu do dna zbiornika będzie większa od 1 metra, to wykonywanie takiej pracy będzie można zaliczyć do prac wykonywanych na wysokości.

Wymagania dotyczące bezpiecznego i higienicznego wykonywania prac w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych znajdziemy w rozdziale 6 Prace szczególnie niebezpieczne – pkt C rozporządzenia MPiPS z 26.9.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 169 poz. 1650, ze zm.).

Najistotniejsze z tych wymagań można przedstawić w kilku punktach:

  1. Podjęcie i prowadzenie pracy w zbiornikach może nastąpić jedynie na podstawie pisemnego pozwolenia wydanego w trybie ustalonym przez pracodawcę.
  2. Podczas pracy w zbiornikach należy zapewnić stały nadzór, przy czym osoba wydająca polecenie wykonania powinna sprawdzić, czy przygotowania organizacyjne i techniczne zapewniające bezpieczeństwo pracownikom podczas zleconych zadań i czynności.
  3. Pracownikowi, który znajduje się w zbiorniku zapewnić należy możliwość udzielenia natychmiastowej pierwszej pomocy, w każdym przypadku zaistnienia nagłej potrzeby lub sytuacji zaistnienia wypadku.

Według rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy pod słowem „zbiornik” kryją się: zbiorniki, kanały, studnie, studzienki kanalizacyjne, wnętrza urządzeń technicznych i inne zamknięte przestrzenie, do których wejście odbywa się przez włazy bądź otwory o niewielkich rozmiarach lub to wejście jest w inny sposób utrudnione.

Bezpośrednio przed przystąpieniem pracowników do pracy w szeroko rozumianych zbiornikach osoba kierująca pracownikami zobowiązana jest poinformować ich o:

  • zakresie prac, jakie mają zostać wykonane na danym obiekcie,
  • rodzaju zagrożeń, jakie występują w danym zbiorniku i jakie wystąpić mogą w miejscu prowadzonych w wyniku prowadzonych zadań
  • niezbędnych środkach ochrony zbiorowej i indywidualnej oraz sposobie odpowiedniego ich zastosowania (jak i kiedy stosować, jak prawidłowo dopasować poszczególne ochrony, omówić przed czym i w jaki sposób środki takie zabezpieczają pracownika),
  • sposobie sygnalizacji pomiędzy osobami pracującymi wewnątrz zbiornika a osobami znajdującymi się na zewnątrz, które asekurują pracowników,
  • odpowiednim sposobie postępowania, na wypadek wystąpienia danego rodzaju zagrożenia związanego z przebywaniem pracowników w zbiorniku i zagrożeń powstałych z wskutek prowadzonego procesu pracy.

Osoby wykonujące pracę wewnątrz zbiorników powinny być asekurowane przez co najmniej jedną osobę znajdująca się na zewnątrz. Asekurujący powinien być w stałym kontakcie z pracownikami znajdującymi we wnętrzu zbiornika, a także powinien mieć możliwość niezwłocznego powiadomienia innych osób mogących, w razie potrzeby udzielić koniecznej pomocy.

Pracownicy wchodzący do wnętrza zbiornika powinny być wyposażone w odpowiednie środki ochrony indywidualnej, a w szczególności powinien mieć:

  • odzież ochronną
  • szelki bezpieczeństwa z linką, która umocowana powinna być do odpowiednio wytrzymałego elementu konstrukcji znajdującego się na zewnątrz zbiornika
  • hełm ochronny
  • izolujący sprzęt ochrony układu oddechowego mający zapewnić ciągły dopływu powietrza zdatnego do oddychania w przypadku pracy w warunkach o obniżonej zawartości tlenu.

Wyposażenie w środki ochrony indywidualnej osoby asekurującej znajdującej się na zewnątrz zbiornika powinno być takie samo jak wyposażenie osób wchodzących do wnętrza zbiornika.

Możliwość niestosowania ochron układu oddechowego jest dopuszczalna wyłącznie w określonych przypadkach. Jeśli zawartość tlenu wewnątrz zbiornika wynosi 18% oraz jeśli w powietrzu w zbiorniku nie występują substancje szkodliwe dla zdrowia w stężeniu przekraczającym najwyższe dopuszczalne stężenia czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, albo kiedy nie istnieje niebezpieczeństwo wystąpienie takich stężeń podczas pobytu pracowników we wnętrzu zbiornika, nie zachodzi konieczność stosowania ochron układu oddechowego.

Decyzję o niezastosowaniu ochron układu oddechowego przez pracowników, każdorazowo podejmuje jedynie osoba kierująca pracownikami.

Jako, że prace w zagłębieniach można zaliczyć również do prac prowadzonych na wysokościach chociażby w przypadku kiedy pracownik będzie wchodził do zbiornika po klamrach lub drabinie, a odległość od włazu do poziomu podłoża zbiornika przekraczać będzie 1 metr oznaczać to będzie, iż pracownik taki wykonuje prace szczególnie niebezpieczne. W związku z tym osoba wykonująca pracę w zbiornikach, kanałach, studniach, studzienkach kanalizacyjnych, wnętrzach urządzeń technicznych powinna posiadać aktualne zaświadczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku, w tym oczywiście do wykonywania prac na wysokościach.